sthira-sukham-āsanam

"sthira-sukham-āsanam” (स्थिरसुखमासनम् ॥४६॥)

Sthira=σταθερός, δυνατός, ακίνητος, αναλλοίωτος

Sukham=άνετος, χαλαρός, ανάλαφρος, ευτυχής

Āsanam=στάση/θέση σώματος, σωματική πρακτική/άσκηση, βάση

Σύμφωνα με το αρχαίο Ινδικό εγχειρίδιο της yoga "Yoga Sutra" (αποδίδεται στον Patanjali), η εξάσκηση στις τεχνικές της yoga (asana) οφείλει να είναι διαποτισμένη από δύο ποιότητες: την sthira και την sukha.

Η λέξη sthira σημαίνει σταθερότητα και εγρήγορση. Η λέξη sukha αναφέρεται στην ικανότητα να παραμένει κανείς με άνεση σε μία "στάση" ή σωματική τεχνική της yoga (asana). Είναι απαραίτητο να συνυπάρχουν και οι δύο αυτές ποιότητες, στον ίδιο βαθμό και για ορισμένη χρονική διάρκεια κατά την εξάσκηση της yoga.

Η sthira αναφέρεται στην σταθερότητα, την αποφασιστικότητα, την δύναμη και την αντοχή. Σε ελεύθερη απόδοση, ο όρος αναφέρεται επίσης στην εγρήγορση και στην ικανότητα της απορρόφησης της παρούσας κάθε φορά, στιγμής. Είναι το αντίθετο της αναταραχής και έχει να κάνει τόσο με την σωματική όσο και με την πνευματική σταθερότητα.

Η sukha αναφέρεται στην άνεση, την ανακούφιση, την χαρά, την ευτυχία, την χαλάρωση και την ευρυχωρία. Αρχικά η λέξη σήμαινε «καλός χώρος» και το αντίθετό της είναι η λέξη dukha (=«κακός χώρος»), η οποία έχει να κάνει με την δυσφορία, τον πόνο και τα δεινά/βάσανα.

Τα μαθήματα γιόγκα, οφείλουν να είναι σχεδιασμένα έχοντας ως σημεία αναφοράς τις δύο αυτές, φαινομενικά αντίθετες, αλλά παρ’ όλα αυτά αλληλοσυμπληρούμενες, ποιότητες της σταθερότητας (sthira) και της άνεσης (sukha).

Κατ΄ αυτόν τον τρόπο, οι μαθητές έχουν την δυνατότητα να εξερευνήσουν δημιουργικά και αρμονικά την εξάσκησή τους με τα εργαλεία sthira & sukha. Μαθαίνουν να σέβονται και να αγαπούν το σώμα τους και να ανακαλύπτουν την ενέργεια που το κινεί, ενώ ταυτόχρονα νιώθουν άνετα μέσα σε αυτό. Σταδιακά, και μετά από διαρκή εξάσκηση, απαιτείται όλο και λιγότερη προσπάθεια για την ανάπτυξη σταθερότητας και άνεσης.

Από μια ευρύτερη άποψη, η sthira και η sukha δεν είναι μόνο εργαλεία για την εξάσκηση στις τεχνικές της yoga, αλλά και βασικές αρχές που μας βοηθούν να ζήσουμε την ζωή μας πιο αρμονικά.

• Κείμενο: Αγγελική Αντωνοπούλου & Παναγιώτης Σπηλιόπουλος
• Sthira Sukha Yoga Shala, Γαλάτσι